Het programma Luchtruimherziening legt de nieuwe indeling van het luchtruim vast. Daarbij wordt uitgegaan van het aantal vliegtuigbewegingen dat in de luchthaven(verkeers)besluiten is vastgelegd. Over de nieuwe indeling van het luchtruim leest u meer in het Schetsontwerp.

Wat houden de aanpassingen in?

  1. Uitbreiding van het noordelijk militair oefengebied.
    Het bestaande militaire oefengebied in het noorden van het Nederlandse luchtruim wordt uitgebreid om beter te kunnen oefenen met de nieuwste generatie gevechtsvliegtuigen, de F-35. Dit uitgebreide oefengebied kan ook worden ingezet als onderdeel van een groter grensoverschrijdend militair oefengebied voor grote internationale oefeningen.
  2. Verschuiven verkeersstromen oostelijk luchtruim.
    Om te zorgen dat de verkeersstromen van en naar Schiphol niet door het oefengebied heen lopen, verschuiven de verkeersstromen in het oosten van Nederland in zuidelijke richting. Alle verkeersstromen verschuiven binnen een bandbreedte van 5 tot 20 kilometer. Het gaat om klimmend en dalend vliegverkeer van Schiphol dat de grens van het Nederlandse luchtruim op circa acht tot twaalf kilometer hoogte passeert. Het vliegverkeer is net als nu over een groter gebied verspreid.
  3. Verschuiven naderingspunt in het oosten.
    Het naderingspunt ARTIP (punt A op de kaart) op ca. 60 kilometer van Schiphol verschuift mee met de verkeersstromen in het oostelijk luchtruim. Er komt geen vierde naderingspunt.
  4. Opheffen militair oefengebied in het zuiden en oosten.
    De militaire oefengebieden voor F35’s in het zuiden en het oosten van het Nederlandse luchtruim worden opgeheven.
  5. Verschuiven naderingspunt in het zuidwesten.
    Het naderingspunt RIVER (punt R op de kaart) verschuift richting zee en komt boven de Maasvlakte. Hierdoor kan naderend vliegverkeer langer boven zee vliegen op weg naar Schiphol. Dit geeft ook meer ruimte voor Rotterdam The Hague Airport om met de omgeving lokale verbeteringen aan te brengen in de routes van deze luchthaven.
  6. Verschuiven naderingspunt boven zee.
    Het naderingspunt SUGOL (punt S op de kaart) verschuift boven zee.
  7. Wijzigingen dichtbij luchthavens.
    Wijzigingen onder 1.800 meter hoogte dichtbij luchthavens zijn met het Schetsontwerp zoveel mogelijk vermeden. De nieuwe indeling is een tussenstap die de basis legt om de leefomgevingskwaliteit rondom luchthavens te verbeteren, zoals beschreven in de Startnotitie Hoger Naderen. Vanaf 2025 start de participatie voor het leertraject Hoger Naderen bij Schiphol.

Onderstaande kaarten geven de vliegroutes van en naar Schiphol weer in huidige situatie (bovenste kaart) en in de nieuwe situatie (onderste kaart).

Effect op vliegafstand

De EUROCONTROL Network Manager heeft op verzoek van het programma Luchtruimherziening gekeken naar de effecten van de Nederlandse luchtruimherziening op het Europese vliegverkeer. De verwachting is dat er 2.400 km per dag korter wordt gevlogen. Daarnaast legt de nieuwe luchtruimindeling de basis voor afspraken over flexible use of airspace (FUA) die omvliegen en daarmee uitstoot zullen verminderen.

Ontwerpproces

Het herindelen van het Nederlandse luchtruim is een complexe ontwerpopgave. Wijzigingen in het luchtruim hangen onderling nauw samen. Eén wijziging leidt vaak tot meer noodzakelijke aanpassingen. Dat geldt ook in internationaal verband. De luchtruimstructuur van Nederland staat immers niet op zichzelf, maar is sterk verbonden met het luchtruim van aangrenzende landen en met het Europese en internationale civiele routenetwerk.

De plannen voor de nieuwe indeling zijn tot stand gebracht in nauwe samenwerking met Duitsland en de Europese Network Manager (EUROCONTROL). Hierbij is door de luchtverkeersleidingsorganisaties LVNL, CLSK en MUAC een proces doorlopen, waarbij ontwerpstappen zijn afgewisseld met digitale simulaties. In dit proces is continu gekeken naar de veiligheid, connectiviteit, operationele robuustheid en toekomstbestendigheid van het ontwerp. Er zijn verkenningen uitgevoerd (zie bijlage B van het Schetsontwerp), waarvan het gepresenteerde Schetsontwerp de enige realistische uitkomst is gebleken.