Nationale Veiligheidsanalyse (NVA)

De Nationale Veiligheidsanalyse (NVA) is een activiteit gericht op het beheersen van luchtvaartveiligheidsrisico’s op nationaal niveau. Het gaat daarbij om risico’s die niet in zijn geheel en/of niet optimaal op het niveau van een individuele luchtvaartorganisatie te beheersen zijn, maar een samenwerking tussen luchtvaartorganisaties en/of overheden vereisen.

Veiligheidsmanagement

Het ministerie van IenW voert de NVA uit als onderdeel van het cyclisch veiligheidsmanagementproces, zoals in het Nederlands luchtvaartveiligheidsprogramma (NLVP)  is beschreven.

In de NVA worden voor elk van de vier domeinen hieronder de risicoscenario’s aangegeven die met prioriteit zouden moeten worden opgepakt:

• commerciële luchtvaart
• kleine luchtvaart
• onbemande luchtvaart
• luchtvaart in Caribisch Nederland

Risicobeoordelingsproces

Om te komen tot een lijst van belangrijkste risico’s per domein zijn achtereenvolgens gegevens verzameld, gevaren geïdentificeerd, risico’s geanalyseerd en ten slotte risico’s beoordeeld. Elk van deze stappen is uitgevoerd aan de hand van de ‘Handleiding NVA’ die in 2021 is opgesteld.

In september 2024 is een onafhankelijke evaluatie van deze handleiding opgeleverd, met als doel om de uitvoering van toekomstige NVA’s te optimaliseren en processen en resultaten te verbeteren. De aanbevelingen uit de evaluatie worden de komende maanden verwerkt en zullen uiteindelijk leiden tot aanpassingen van de handleiding NVA.

Veiligheidsinitiatieven

Uit het risicobeoordelingsproces zijn voor elk domein vijf tot zeven risicoscenario’s naar voren gekomen die de meeste prioriteit zouden moeten krijgen. Deze zijn als veiligheidsinitiatief opgenomen in het Nederlands actieplan voor luchtvaartveiligheid (NALV). Voor alle veiligheidsinitiatieven in het NALV worden beheersmaatregelen, streefwaarden en indicatoren uitgewerkt, waar nodig met de sector.

Belangrijkste risico’s per domein

Hieronder staan de belangrijkste risico’s per domein. Download de hele Nationale Veiligheidsanalyse (2022).

Commerciële luchtvaart

• Vogelaanvaringen
• Toenemende commerciële onbemande luchtvaartactiviteiten
• Luchtruimschendingen kleine luchtvaart en onbemande luchtvaart
• Gebrek aan kwaliteit van het toezicht op organisaties
• Werkdruk bij huidig personeel door moeite met het aantrekken van voldoende gekwalificeerd personeel
• Gebrek aan, en onderhouden van just culture (inclusief just culture bij grondafhandeling en nieuw personeel)
• Misdragende passagiers

Kleine luchtvaart

• Geen goede vluchtvoorbereiding
• Complex en versnipperd Nederland luchtruim
• Laag vliegende motorvliegtuigen in de nabijheid van de lierbanen van zweefvliegclubs
• Onvoldoende separatie tussen vliegtuigen (inclusief gevolg zog turbulentie)
• Geen of beperkt omgevingsbewustzijn

Onbemande luchtvaart

• Onvoldoende separatie tussen onbemande luchtvaartuigen en andere luchtruimgebruikers (inclusief andere onbemande luchtvaartuigen)
• Luchtruimschending met een onbemand luchtvaartuig (militair en civiel)
• Verlies (loss-of-control, fly-away) van onbemande luchtvaartuigen door technische falen
• Verlies (loss-of-control, fly-away) van onbemande luchtvaartuigen door menselijke fouten
• Operators van onbemande luchtvaartuigen in de open categorie zijn onvoldoende op de hoogte van de op de operatie van toepassing zijnde regelgeving en procedurevereisten
• Onbemande luchtvaartuig operaties in de nabijheid van kleine luchtvaartoperaties

Luchtvaart in Caribisch Nederland

• Beheer en onderhoud van luchthavens niet op orde waardoor die niet volledig in overeenstemming zijn of dreigen te zijn met ICAO Annex 14 'Aerodromes'
• Er is geen aangewezen Search And Rescue (SAR)
• Beperkt niveau just culture
• Onvoldoende (kwaliteit) toezicht
• Emergency-plannen niet goed uitgerold en niet goed afgestemd tussen verschillende diensten (C-NL.25)
• Doorwerking ICAO-standaarden en aanbevolen werkwijzen (SARPS) in BES-regelgeving is niet volledig (C-NL.02)