Kabinet presenteert schetsontwerp voor luchtruimherziening
Het kabinet heeft vandaag de nieuwe indeling van het Nederlandse luchtruim bekend gemaakt: het schetsontwerp. Hierin krijgt Defensie meer ruimte om te oefenen met de F-35, en kunnen vliegtuigen voor passagiers en goederen op sommige plekken een kortere route nemen naar Schiphol. Ook helpt de aanpassing om in de toekomst vliegtuigen luchthavens hoger te laten aanvliegen en continu te laten dalen. Dat leidt voor civiele luchtvaart tot minder uitstoot en minder geluidshinder op de grond. Een vierde naderingspunt richting Schiphol, waar in een eerder stadium sprake van was, komt er niet.
Defensie heeft een groter aaneengesloten oefengebied nodig om goed te kunnen trainen met de F35, de nieuwste generatie gevechtsvliegtuigen. Dit versterkt de gevechtskracht en afschrikking en zorgt ervoor dat de krijgsmacht inzetgereed is. De nieuwe indeling van het luchtruim maakt het ook mogelijk om met onze buurlanden samen te werken bij grote NAVO-oefeningen. De urgentie daarvan is verder vergroot door de veranderde wereldsituatie en de verslechterde veiligheidssituatie.
Wat gaat er veranderen?
- In de nieuwe indeling van het luchtruim wordt Schiphol nog steeds vanaf drie punten genaderd door vliegtuigen. Er is gekeken of er een vierde naderingspunt richting Schiphol kon komen. Dat zou betekenen dat vliegtuigen korter kunnen vliegen, zodat ze minder uitstoten. Uiteindelijk bleek een vierde naderingspunt niet te combineren met de internationale aansluitingen in het luchtruim.
- Vliegtuigen die vanuit het zuidwesten naar Schiphol vliegen, blijven langer boven zee vliegen. Daardoor is er minder geluidhinder op de grond.
- De wijzigingen zorgen voor een kleine verschuiving van verkeersstromen van en naar Schiphol boven 1.800 meter.
- Op dit moment heeft Defensie drie oefengebieden: in het noorden, het zuiden en oosten van het land. Het gebied in het noorden wordt uitgebreid waardoor er meer geschikte oefenruimte ontstaat voor de F35. De gebieden in het zuiden en oosten zijn te klein en worden daarom voor dagelijks gebruik opgeheven.
Minder geluid en uitstoot
Met de voorgenomen nieuwe indeling kunnen vliegtuigen in de toekomst op een andere manier landen, waarbij er minder geluidshinder is en minder uitstoot van schadelijke stoffen. Een vliegtuig kan dan volgens een vaste route de luchthaven hoger aanvliegen en geleidelijk dalen, waarvoor het minder de motor hoeft te gebruiken. Met vaste naderingsroutes wordt het bovendien mogelijkheid om bepaalde gebieden, zoals woonkernen, te vermijden. Nog dit jaar start een leertraject, waarbij naar één baan op Schiphol wordt gevlogen volgens deze nieuwe uitgangspunten. Bij de uitwerking en evaluatie hiervan worden stakeholders en omwonenden betrokken. Implementatie is voorzien in 2027 en vanaf 2026 wordt ook de participatie gestart voor Hoger Naderen projecten voor alle banen op Schiphol en Rotterdam. De implementatie hiervan vindt na 2030 plaats, als de nieuwe luchtruimindeling is ingevoerd.
Proces
Dit schetsontwerp is een eerste stap. Er komt een externe commissie die de nut en noodzaak van het schetsontwerp en het gevolgde proces gaat beoordelen. Deze commissie was een nadrukkelijke wens van de Tweede Kamer. Uiteindelijk zal ook het parlement zich volgend jaar nog over de nieuwe indeling buigen. Daarna zal besluitvorming plaatsvinden.
Planning
De nieuwe indeling van het Nederlandse luchtruim kent de volgende stappen:
- Schetsontwerp (begin 2025)
- Voorlopig ontwerp en politieke besluitvorming (begin 2026)
- Definitief ontwerp (eind 2028)
- Implementatie (tussen eind 2028 en 2030)
- Invoering hoger naderen en continu dalen (2027-2035)